Hội chứng ruột kích thích là một chứng rối loạn chức năng đường tiêu hóa mãn tính làm ảnh hưởng đến 9-23% dân số thế giới và có dấu hiệu tăng lên. Nhiều bệnh nhân lo lắng khi không biết bệnh có thể chữa khỏi được không. Trong bài viết này Imiale A+ sẽ giải đáp giúp bạn và tổng hợp một số thông tin cùng cách điều trị bệnh hiệu quả nhé.
Mục lục
1. Tổng quan về hội chứng ruột kích thích
Dưới đây là một số thông tin khái quát chung về hội chứng ruột kích thích. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu để biết thêm thông tin về bệnh.
1.1. Hội chứng ruột kích thích là gì?
Hội chứng ruột kích thích (viết tắt là IBS) là một bệnh mãn tính do rối loạn chức năng đại tràng. Hội chứng ruột kích thích còn có các tên gọi khác như viêm đại tràng co thắt, viêm đại tràng chức năng. Thông thường, hội chứng ruột kích thích có biểu hiện đau bụng, khó chịu giảm bớt khi đi đại tiện, tiêu chảy, táo bón… Nhưng khi làm xét nghiệm cận lâm sàng thì không phát hiện các tổn thương thực thể của đại tràng.
IBS không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây ra nhiều triệu chứng khó chịu làm ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt của bệnh nhân.
1.2. Phân loại hội chứng ruột kích thích
Hội chứng ruột kích thích có thể được phân loại theo thể bệnh hoặc theo mức độ nặng nhẹ của bệnh.
Phân loại theo thể bệnh
- Hội chứng ruột kích thích tiêu chảy.
- Hội chứng ruột kích thích táo bón.
Đôi khi, các triệu chứng tiêu chảy và táo bón xen kẽ nhau.
Phân loại theo mức độ
Theo MIMS-công ty truyền thông y tế hàng đầu cung cấp giải pháp chăm sóc sức khỏe phân loại hội chứng ruột kích thích gồm 3 mức độ:
- Nhẹ: bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng không thường xuyên, có xuất hiện rối loạn tâm lý.
- Trung bình: Xuất hiện các triệu chứng của bệnh thường xuyên, có suy giảm tâm lý.
- Nặng: các triệu chứng nặng lên ảnh hưởng tới cuộc sống.
1.3. Triệu chứng của hội chứng ruột kích thích
Triệu chứng của hội chứng ruột kích thích không có biểu hiện đặc trưng nên dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý đường tiêu hóa khác. Trong đó ba triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân là đau bụng, táo bón và ỉa chảy.
- Tiêu chảy: bệnh nhân bị tiêu chảy nhiều lần trong ngày. Hình dạng phân nát, không đóng thành khuôn.
- Táo bón: các đợt táo bón và tiêu chảy xen kẽ nhau. Số lần đại tiện trong trong tuần giảm <3 lần/ tuần.
- Tính chất phân: Có chất nhầy, bọt trong phân, không có máu. Tùy từng bệnh nhân mà lượng nhầy, bọt khác nhau.
- Đau bụng: các triệu chứng đau bụng không cố định. Cơn đau thường xuất hiện ở dọc khung đại tràng, đau tăng lên sau khi ăn, ăn thức ăn lạ. Các thức ăn lạnh, nóng cũng có thể gây ra đau.
Đau có thể kéo dài nhiều ngày liền hoặc chỉ trong 1-2 ngày. Các cơn đau liên quan đến đại tiện. Bệnh nhân cảm thấy đỡ đau hơn sau khi đi đại tiện.
- Đầy bụng, khó tiêu, ăn không tiêu.
- Đại tiện bất thường: bệnh nhân khó đi đại tiện, mót rặn hay có cảm giác đại tiện chưa hết phân.
- Triệu chứng ngoài ruột: bệnh nhân còn xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, đau mỏi cơ, rối loạn giấc ngủ, bốc hỏa, đau đầu…
1.4. Nguyên nhân gây bệnh của hội chứng ruột kích thích
Hiện nay các nguyên nhân của bệnh chưa được xác định. Một số các yếu tố được coi là nguyên nhân gây bệnh gồm:
Rối loạn chức năng trục não ruột
Mối quan hệ giữa thần kinh trung ương và ruột được gọi là trục não ruột. Bình thường, trục não ruột truyền tín hiệu từ não đến đường tiêu hóa. Từ đó, giúp điều hòa nhu động ruột và tiết dịch tiêu hóa một cách nhịp nhàng.
Các cảm giác căng thẳng, sợ hãi làm rối loạn chức năng trục não ruột. Khi đó, trục não ruột sẽ hoạt động kém hiệu quả làm nhu động ruột thay đổi thất thường. Sự thay đổi nhu động ruột gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, táo bón.
Sự mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột
Các nghiên cứu chỉ ra rằng 90% bệnh nhân IBS có sự thiếu hụt hai lợi khuẩn thiết yếu là Bifidobacterium và Lactobacillus. Do đó, dẫn đến việc mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột làm cho các triệu chứng tái đi tái lại.
Rối loạn Serotonin
Serotonin(5-HT) là một chất đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát nhu động và bài tiết dịch tại đường tiêu hóa. Serotonin đặc hiệu bởi hai thụ thể là 5-HT3 và 5-HT4. Các quan sát cho thấy nồng độ 5-HT giảm ở bệnh nhân hội chứng ruột kích thích táo bón nhưng lại tăng ở bệnh nhân bị tiêu chảy. Do đó, rối loạn Serotonin dẫn đến rối loạn nhu động tại ruột.
Bên cạnh đó, Serotonin cũng tác động tới tâm lý gây căng thẳng, stress và gián tiếp ảnh hưởng tới hội chứng ruột kích thích.
Yếu tố nguy cơ của hội chứng ruột kích thích
Tuổi: người dưới 45 tuổi dễ mắc hội chứng ruột kích thích.
Giới tính: tỷ lệ phụ nữ mắc hội chứng ruột kích thích được phát hiện là cao hơn so với nam giới.
Di truyền: gia đình có tiền sử mắc hội chứng ruột kích thích
Chế độ ăn uống: sử dụng nhiều thực phẩm dầu mỡ, rượu bia..Ngoài ra cũng có mối liên quan giữ IBS với tình trạng dị ứng và bất dung nạp một số thực phẩm.
>>> THAM KHẢO THÊM: Hội chứng ruột kích thích (IBS) là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
2. Hội chứng ruột kích thích có chữa khỏi được không?
Hiện nay, các nhà khoa học chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây hội chứng ruột kích thích. Do đó, vẫn chưa có phác đồ điều trị cụ thể cho bệnh này.
Tuy nhiên, nếu phát hiện và điều trị kịp thời các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích sẽ được kiểm soát đáng kể. Điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học để hạn chế các triệu chứng của IBS tiến triển nặng hơn là biện pháp ưu tiên hàng đầu cho bệnh nhân IBS.
>>> THAM KHẢO THÊM: Đau đại tràng co thắt – Dấu hiệu và 10 phương pháp giảm đau nhanh
3. Điều trị hội chứng ruột kích thích
Hội chứng ruột kích thích có thể điều trị bằng thuốc hoặc không dùng thuốc. Các cách điều trị hội chứng ruột kích thích gồm:
Điều chỉnh chế độ ăn uống
- Bổ xung chất xơ: các chất xơ từ trái cây, rau củ… Các chất xơ làm giảm tình trạng táo bón ở hội chứng ruột kích thích K58 bằng cách tăng giữ nước ở phân, hình thành gel bôi trơn.
- Bổ sung đủ nước cho cơ thể giúp quá trình tiêu hoá diễn ra tốt hơn.
- Hạn chế sử dụng các thức ăn khó tiêu: các thực phẩm nhiều dầu mỡ, nước có ga, thực phẩm để lâu, chất kích thích… giúp làm giảm tình trạng đầy hơi.
- Duy trì thói quen sinh hoạt khoa học, không bỏ bữa, ăn uống đúng giờ, không nên ăn quá nhanh.
Thay đổi chế độ sinh hoạt
- Tập thể dục: đạp xe, chạy bộ, bơi lội…Việc tập thể dục không chỉ giúp tăng sức đề kháng, kích thích tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch mà còn giúp làm giảm căng thẳng, stress. Ngoài ra, các bài tập Yoga cũng được chứng minh là cải thiện triệu chứng ở cả người lớn và thanh thiếu niên.
- Tránh căng thẳng, lo lắng: Người bệnh nên nghỉ ngơi, giữ tinh thần thoải mái, thư giãn.
Massage trị liệu
Massage giúp giảm các triệu chứng co thắt ở bụng từ đó giúp giảm đau ở bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích.
Bạn có thể tự massage theo các bước như sau:
- Buổi sáng sau khi thức dậy, co chân vuông góc với giường
- Massage theo chiều kim đồng hồ từ 200-300 lần/ngày.
- Tiến hành liên tục từ 2-3 tháng.
Bổ sung lợi khuẩn đường ruột
Một trong số các nguyên nhân dẫn đến hội chứng ruột kích thích là sự thiếu hụt 2 lợi khuẩn thiết yếu là Bifidobacterium và Lactobacillus. Sử dụng các chế phẩm chứa lợi khuẩn giúp cho cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ổn định hệ trục não bộ, từ đó làm giảm tần số các cơn đau.
Điều trị bằng thuốc cổ truyền
Các bài thuốc cổ truyền được cho là có tác dụng điều trị trong hội chứng ruột kích thích. Các bài thuốc cổ truyền cho kết quả điều trị tốt. Một số bài thuốc hay được sử dụng như:
- Sâm linh bạch truật tán:
Bài thuốc Bắc gồm các thành phần như đẳng sâm , hoài sơn, bạch truật bạch phục linh, liên nhục, cất cánh, sa nhân…
Bài thuốc sâm linh bạch truật tán sử dụng cho bệnh nhân đau bụng, đại tiện ra phân nát, không thành khuôn. Cách dùng: sắc uống 2 lần/ngày, mỗi lần 8g.
- Tứ quân tử thang: bài thuốc đông y gồm đẳng sâm, bạch truật, bạch linh, cam thảo.
Bài thuốc dùng để điều trị chứng ăn không tiêu, đầy bụng, chướng hơi, phân lỏng, người mệt mỏi. Cách dùng: sắc thuốc, 2 lần/ngày.
Điều trị bằng thuốc
Khi các phương pháp trên không giúp kiểm soát được bệnh, người bệnh phải sử dụng thuốc theo điều trị của bác sĩ:.
- Thuốc chống tiêu chảy:
Loperamid, Erceyuryl, Diphenoxylase..
- Thuốc chống táo bón:
Nhuận tràng thẩm thấu: polyethylene glycol, lactulose, mannitol, sorbitol,..
Nhuận tràng tạo khối: mucilage, gôm, methyl cellulose,…
Nhuận tràng co thắt: bisacodyl, docusate, anthraquinol,..
- Thuốc giảm đau:
Thuốc kháng cholinergic: atropin, scopolamine,..
Thuốc chống co thắt: alverine, mebeverine,…
>>> THAM KHẢO THÊM: Hội chứng ruột kích thích uống thuốc gì?
Trị liệu tâm lý
Căng thẳng đóng vai trò quan trọng trong nguyên nhân gây ra bệnh. Nó làm tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng ở bệnh nhân. Sử dụng các liệu pháp hành vi nhận thức, thôi miên và liệu pháp kiểm soát căng thẳng, thư giãn giúp giảm đau bụng và tiêu chảy. Nếu tình trạng căng thẳng tồi tệ hơn tới ngay bác sĩ để được tư vấn.
Bệnh nhân không cần quá lo lắng về việc hội chứng ruột kích thích có chữa khỏi được không?. Bởi vì nếu điều trị đúng cách tình trạng bệnh sẽ được kiểm soát. Khi phát hiện các triệu chứng nghi ngờ về bệnh, bệnh nhân nên thăm khám tại cơ sở y tế gần nhất.
Hy vọng bài viết trên giúp bạn hiểu thêm về bệnh và lựa chọn được cách điều trị phù hợp. Nếu có bất cứ thắc mắc hay vấn đề cần giải đáp, đừng ngần ngại liên hệ tới Hotline 1900 9482 của chúng tôi để được hỗ trợ sớm nhất.
