Bệnh viêm túi thừa đại tràng là một bệnh lý hay gặp ở độ tuổi sau 40. Bệnh có thể gây nên biến chứng nguy hiểm đến tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Để xác định chính xác bản thân hay người nhà mắc căn bệnh này hay không, hãy cùng Imiale A+ đi tìm hiểm cách nhận biết, nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị bệnh viêm túi thừa đại tràng nhé.
1. Viêm túi thừa đại tràng là gì?
Đại tràng là phần cuối cùng của đường tiêu hóa có chức năng hấp thụ vitamin và nước rồi chuyển đổi thức ăn đã được tiêu hóa thành phân. Khi đến cuối phần đại tràng, phân sẽ được đào thải ra ngoài qua hậu môn.
Thông thường, vách đại tràng có 4 lớp đều đặn: niêm mạc, dưới niêm mạc, cơ và thanh mạc, không có chỗ nào bị lõm. Nếu có phần nào bị lõm vào trong vách của đại tràng thì phần đó là hình ảnh của túi thừa.
Túi thừa là những túi có kích thước nhỏ hoặc lớn nhô ra nằm ở lớp niêm mạc của ống tiêu hóa. Nó thường xuất hiện ở dạ dày, tá tràng, ruột non, ruột già. Nhưng phần lớn túi thừa xuất hiện ở đại tràng, hiếm khi thấy ở các bộ phận khác, trong đó 95% là ở đại tràng sigma và 5% ở manh tràng.
Khi các túi thừa này bị nhiễm trùng sẽ gây nên bị viêm, sưng, đỏ. Bệnh lý này có thể nhẹ hay nặng phụ thuộc các dấu hiệu bệnh và các xét nghiệm cần thiết để xác định bệnh.
2. Dấu hiệu viêm túi thừa đại tràng
Dấu hiệu nhận biết phổ biến nhất của bệnh viêm túi thừa đại tràng là đau bụng (thường là ở vùng bụng dưới bên trái), kèm theo chướng bụng, đầy hơi,… Cụ thể, bệnh viêm túi thừa đại tràng có các triệu chứng sau:
- Đầy hơi, chướng bụng: Hiện tượng này xảy ra khi phân cứng khó đào thải ra ngoài nên trong hệ tiêu hóa có lượng khí tăng quá mức. Bụng căng cứng, phình to.
- Đau đột ngột ở vùng bụng dưới bên trái: Khi trong túi thừa chứa một lượng phân vón cục kẹt lại và ép vách túi thừa sẽ làm cho người bệnh đau bụng âm ỉ hoặc đau nhiều, liên tục.
- Buồn nôn và nôn: Khi người bệnh bị đầy hơi, chướng bụng, hệ tiêu hóa bị trì trệ, hoạt động không được trơn tru. Lượng thức ăn đi vào bị đẩy lên nên sẽ có cảm giác buồn nôn và nôn.
- Chán ăn: Đau bụng, khó chịu, đầy hơi, chướng bụng nên người bệnh sẽ có cảm giác chán ăn.
- Thay đổi thói quen đi tiểu, thường đi ngoài phân lỏng hoặc táo bón
- Sốt, thậm chí sốt cao 39 – 40 độ C: Xảy ra khi phân vón cục kẹt lại vách túi thừa tạo điều kiện cho các vi khuẩn phát triển mạnh mẽ hình thành ổ viêm gây sốt cao.
- Đau rát khi đi đại tiện: Vì thiếu chất xơ nên phân tạo thành khối nhỏ, phân cứng và khó bài tiết ra ngoài. Để tống phân ra ngoài, đại tràng phải co bóp nhiều hơn, người bệnh sẽ dùng sức rặn khi đi cầu, hậu môn có thể bị rách nên có biểu hiện đau rát.
- Khí hư bất thường: Vi khuẩn từ ổ viêm túi thừa rò vào đường tiết niệu hoặc sinh dục gây viêm nhiễm, người bệnh có các biểu hiện: khí hư mùi hôi, màu khác thường, ra nhiều dịch,…
- Chảy máu từ trực tràng (ít gặp): Mạch máu trong túi thừa bị nhiễm trùng gây vỡ mạch, làm chảy máu từ trực tràng. Tuy nhiên, trường hợp này rất ít khi gặp phải.
>>> Xem bài viết: Bệnh Crohn: Nguyên nhân, chẩn đoán và phác đồ điều trị
3. Nguyên nhân viêm túi thừa đại tràng
Bác sĩ chuyên khoa cho rằng áp lực tăng trong đại tràng có thể làm suy yếu thành của túi thừa hoặc cũng có thể do lỗ hẹp của túi thừa là nơi phân bị tắc ứ đọng lại làm giảm lượng máu nuôi dẫn đến tình trạng viêm túi thừa đại tràng.
Dưới đây là những yếu tố gây nên bệnh viêm túi thừa đại tràng:
- Do độ tuổi: Bệnh viêm túi thừa đại tràng thường gặp ở >40 tuổi. Tuổi càng cao thì độ đàn hồi và độ vững chắc của thành ruột càng giảm nên dễ bị viêm túi thừa đại tràng.
- Béo phì: Thông thường người béo phì có thành đại tràng yếu hơn, bởi hay phải chịu áp lực trong lòng ruột lớn hơn người bình thường. Việc này làm tăng nguy cơ xuất hiện viêm túi thừa và chảy máu túi thừa.
- Hút thuốc: Thuốc lá chứa hàm lượng độc tố lớn khiến cho nội tạng hoạt động kém trong đó có đại tràng. Khi đó, hệ tiêu hóa sẽ không được trơn tru nên dễ bị viêm túi thừa đại tràng.
- Lười vận động: Cơ thể lười biếng không chịu vận động làm các cơ đường ruột hoạt động kém gây ứ tắc phân. Vì vậy, những người lười vận động dễ bị viêm túi thừa đại tràng hơn.
- Do chế độ ăn ít chất xơ: Do ăn ít rau xanh, hoa quả và các chất xơ nên sẽ dẫn đến tình trạng táo bón và gây áp lực cho đại tràng làm suy yếu thành đại tràng nên rất dễ bị viêm túi thừa đại tràng.
- Do bị táo bón: Người bệnh bị táo bón nên sẽ gây nên áp lực trong đại tràng dẫn đến tắc nghẽn và viêm túi thừa đại tràng.
- Do sử dụng 1 số thuốc: Do sử dụng thuốc kháng sinh lâu dài hoặc không đúng cách. Các loại thuốc có nguy cơ làm tăng viêm túi thừa đại tràng như: steroid, opioids và thuốc chống viêm ibuprofen (Advil, Motrin IB, others) và naproxen sodium (Aleve).
>>> Xem thêm: Viêm đại tràng dai dẳng – Vòng bệnh lý luẩn quẩn đã có lời giải đáp
4. Hậu quả của bệnh viêm túi thừa đại tràng
Túi thừa có cấu tạo mỏng, nằm trong vách đại tràng hoặc lồi ra bên ngoài đại tràng nên rất dễ bị vỡ hoặc thủng. Khi túi thừa bị viêm, nhiễm khuẩn nặng sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm như:
- Viêm phúc mạc: Khi túi thừa bị viêm nhiễm hoặc bị thủng, làm các dịch và phân trong ruột tràn ra ngoài khoang bụng. Tình trạng này gây viêm nặng đến lớp niêm mạc trong khoang bụng (phúc mạc). Nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời, bệnh nhân có thể bị tử vong.
- Tắc nghẽn ruột: Nhiễm trùng túi thừa đại tràng dẫn đến sẹo đại tràng, mô sẹo đó sẽ gây tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn nên sẽ ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa. Tắc nghẽn một phần không cần phẫu thuật khẩn cấp, tắc nghẽn hoàn toàn cần phải phẫu thuật ngay để tránh các biến chứng nguy hiểm.
- Chảy máu trực tràng: Tình trạng này hiếm khi gặp phải, chỉ xảy ra khoảng 17% ở những người mắc viêm túi thừa mãn tính. Biến chứng này thường không có cảm giác đau nên khó phát hiện. Người bệnh cần theo dõi phân liên tục, nếu phân có màu đen hoặc khác thường nên liên hệ đến bác sĩ ngay.
- Tích tụ mủ trong trực tràng dẫn đến áp xe: Viêm túi thừa đại tràng có thể tiến triển nặng dẫn đến áp xe. Nếu ổ áp xe nhỏ có thể điều trị thành công bằng kháng sinh. Nếu ổ áp xe lớn không đáp ứng với điều trị, bác sĩ cần phẫu thuật để dẫn lưu mủ và loại bỏ các mô ruột bị tổn thương.
- Lỗ rò: là sự hình thành đường tắt giữa hai cơ quan. Khi viêm túi thừa đại tràng, lỗ rò được hình thành và thường nối đại tràng với bàng quang, ruột non hoặc âm đạo. Người bệnh có biểu hiện như: có không khí hoặc phân trong nước tiểu, đau khi đi tiểu hoặc ra nhiều dịch âm đạo bất thường.
5. Chẩn đoán viêm túi thừa đại tràng
Việc chẩn đoán viêm túi thừa đại tràng, bác sĩ cần dựa vào tiền sử, các triệu chứng và bất kì một loại thuốc nào mà người bệnh đang sử dụng. Đồng thời, bác sĩ ấn bụng kiểm tra vị trí đau để xác định kiểm tra trực tràng.
Bệnh viêm túi thừa đại tràng cũng có các triệu chứng tương tự như: Viêm ruột thừa, viêm ruột, hội chứng ruột kích thích,… Vì vậy, để xác định bệnh chính xác, bác sĩ cần thực hiện các xét nghiệm sau:
- Dựa vào bệnh sử và khám lâm sàng: Bác sĩ dựa vào bệnh sử và ấn bụng kiểm tra, người bệnh đau ở hố chậu trái có thể là viêm túi thừa đại tràng.
- Xét nghiệm máu: Để kiểm tra các dấu hiệu viêm, thiếu máu và các vấn đề về thận và gan. Trong đó, bạch cầu tăng là dấu hiệu của hiện tượng nhiễm trùng.
- Chụp X – Quang đại tràng: Tiến hành chụp X – Quang để xác định mức độ lan rộng của bệnh.
- Chụp CT: Để xác định túi thừa bị viêm hay nhiễm trùng.
- Nội soi đại tràng bằng ống mềm thông qua ngã ba hậu môn: Bác sĩ quan sát mặt trong của đại tràng để thu thập các thông tin cung cấp cho quá trình chẩn đoán và điều trị.
>>> Xem thêm: Khám đại tràng: Quy trình nội soi đại tràng và những điều cần lưu ý
6. Cách điều trị và phòng ngừa viêm túi thừa đại tràng hiệu quả
Tùy vào mức độ bệnh và tình trạng của bệnh nhân mà bác sĩ có phác đồ điều trị phù hợp.
6.1 Trường hợp nhẹ không có biến chứng
Điều trị ngoại trú uống thuốc kháng sinh, giảm đau, chống co thắt theo chỉ định của bác sĩ. Đồng thời, người bệnh cần giảm áp lực cho đại tràng bằng cách:
- Để đại tràng nghỉ ngơi vài ngày bằng cách nhịn ăn hoặc ăn ít đi
- Ăn những đồ ăn lỏng, nhiều chất xơ như: ngũ cốc và trái cây
- Ăn nhiều rau xanh cho đến khi người bệnh hết đau hẳn.
6.2 Trường hợp nặng thường xuyên tái phát
Trường hợp bệnh nặng, người bệnh cần nằm viện để điều trị. Nếu điều trị bằng kháng sinh không đỡ trong 3 ngày, bị viêm ruột, có mủ, viêm phúc mạc, bác sĩ cần chỉ định phẫu thuật để loại bỏ đoạn túi thừa bị viêm.
Có 2 loại phẫu thuật:
- Phẫu thuật cắt ruột 1 thì: Bác sĩ sẽ cắt đoạn ruột chứa túi thừa, sau đó nối lại các đoạn ruột già không bị viêm, nhu động ruột lúc đó sẽ hoạt động bình thường.
- Phẫu thuật cắt ruột 2 thì và làm hậu môn nhân tạo: Được chỉ định cho trường hợp viêm túi thừa nặng, không thể nối đại tràng và trực tràng trong lần mổ đầu tiên. Khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ tạo 1 lỗ trên thành bụng, nối ruột già vào đó để đưa chất thải ra bên ngoài. Sau vài tháng, sẽ phẫu thuật lần 2 để nối lại phần ruột đã cắt.
6.3 Các biện pháp phòng bệnh
Chế độ ăn uống cũng là một yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát tình trạng viêm túi thừa đại tràng. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên nên tránh ăn những thực phẩm cứng, rắn mà nên ăn những thực phẩm mềm, lỏng trong vài ngày. Sau đây, Imiale sẽ đưa ra các biện pháp phòng bệnh cho người bệnh như:
- Ăn nhiều chất xơ: Khi các triệu chứng của bạn cải thiện, bác sĩ sẽ khuyên ăn nhiều chất xơ từ 20 – 35 gram/ngày một cách từ từ như: rau củ, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt. Bổ sung thêm chất xơ sẽ làm tăng nhu động ruột, hạn chế sự phát triển của túi thừa đã có sẵn trong đại tràng.
- Uống nhiều nước: Nên bổ sung ít nhất 2 lít nước mỗi ngày. Vì khi ăn nhiều chất xơ mà không uống nhiều nước sẽ có nguy cơ bị táo bón.
- Tập thể dục đều: Người bệnh cần tập thể dục đều khoảng 30 phút/ngày để hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn và làm hạn chế tình trạng áp lực gia tăng lên ruột già.
- Hạn chế ăn đồ ăn mặn: Hạn chế những đồ ăn mặn, cay nóng vì những thực phẩm này sẽ làm khó khăn trong việc tiêu hóa, làm tăng nguy cơ viêm túi thừa đại tràng.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Cần kiểm tra sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện các biến chứng có thể xảy ra.
Như vậy, Imiale A+ đã giúp các bạn hiểu hơn về triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán. hậu quả và cách điều trị, phòng ngừa về bệnh viêm túi thừa đại tràng. Nếu có băn khoăn gì, hãy liên hệ theo Hotline 1900 9482 của chúng tôi để được các chuyên gia hỗ trợ sớm nhất nhé!
>>> Xem bài viết: [TỔNG QUAN] Viêm đại tràng – 9 điều quan trọng cần biết
